‘Gevangen in het land der zwarte mussen’ is de titel van een nieuw boek van Laurens Van der Schueren. Het vertelt en kadert het oorlogsdagboek van Karel Van Rossem uit Meldert, krijgsgevangene in Duitsland in de oorlog van 14-18.
Laurens Van der Schueren (86) is een cultuurmonument in Affligem en omliggende. Meer dan een halve eeuw was hij de bezieler van de Affligemse VTB-VAB en de wandelclub De Belletrekkers, tot hij enkele jaren geleden de fakkel doorgaf.
‘Karel Van Rossem (1890-1973) was de oom van mijn vrouw, een boerenzoon uit het Meldertse gehucht Kokerij. Toen mijn schoonmoeder, een zus van Karel, overleed, erfden wij de uitvoerige oorlogscorrespondentie – ruim 250 brieven en kaartjes – en kregen we inzage in twee oorlogsdagboekjes van Karel uit 1914 en ’15’, vertelt de auteur, die ruim zes jaar aan het boek werkte.
‘Ik realiseerde me dat dit zeer belangrijke documentatie was, zowel over het krijgsgevangenschap als over de dramatische gebeurtenissen in Meldert en omgeving. Veel oorlogsboeken handelen over het front, maar dit soort authentieke en gedetailleerde getuigenissen over de verschrikkingen uit de krijgsgevangenkampen in de eerste wereldoorlog is zeldzaam.’
Beestentrein
BeestentreinKarel Van Rossem was artillerist, gelegerd in het Fort van Breendonk, dat niet bestand was tegen de Duitse kanonnen.
Hij werd krijgsgevangen genomen en met de ‘beestentrein’ gedeporteerd naar het kamp van Parchim.
‘Hij moest met zijn lotgenoten in tenten verblijven in weer en wind. Ze kregen enkel een zwarte klomp brood met haar op. Haast dagelijks stierven gevangenen van honger en ontbering. In maart 1915 werden de gevangenen overgebracht naar het kamp van Güstrow, dat geen haar beter was.’
Het dagboek, met zeer veel taalfouten maar met een erg mooi schoonschrift, eindigt eind 1915 als Karel als ‘vrije gevangene’ aan de slag kon op een grote hoeve in Nedersaksen, waar hij steeds vrij goed werd behandeld.
‘De boerin had zelf twee zonen aan het front en zij zag hun evenbeeld in Karel’, aldus Van der Schueren. Van Rossem keerde pas midden 1919 terug naar huis.
Het boek kadert de citaten telkens in een bredere context, zowel over het thuisfront in Meldert als in de oorlog.
Het boek van 200 bladzijden wordt in beperkte oplage en in eigen beheer uitgegeven. Het kost 18 euro (plus vier euro bij verzending). Info via laurensvds@skynet.be of 053-66.72.00.
Tijdens Meldertkermis, op 6 en 7 september, houdt de heemkring De Faluintjes de tentoonstelling ‘14-18 in Meldert’ in de pastorij van Meldert, zaterdag van 14 tot 18 uur en zondag van 12 tot 19 uur.
(archieffoto: Karel Van Rossem (links) met zijn broer Sylvain, beiden in hun militaire plunje.)
