De donjon van het Prinsenkasteel is 100 jaar ouder dan tot nog toe was aangenomen. Een specialist heeft de woontoren gedateerd op basis van de sporen van de technieken die de middeleeuwse steenhouwer gebruikte. Daaruit blijkt dat grote delen van eerste en wellicht ook de tweede hoektoren duidelijk al in de periode 1400 à 1420 werd gebouwd. Komend weekend tijdens Open Monumentendag kan je de donjon uitzonderlijk bezoeken.
Het Prinsenkasteel in het Grimbergse Prinsenpark was vanaf de 14de eeuw verblijfplaats van de Heren van Grimbergen. Van het prinselijke domein blijven nog enkel het park en de kasteelruïne over. Enkel de donjon in de zuidwesthoek en een ronde hoektoren in het noordwesten, verbonden door de westergevel, bleven overeind.
De voormalige slotgracht van toen is nu een visvijver. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het kasteel een munitiedepot dat in september 1944 door de terugtrekkende Duitsers in brand werd gestoken. Na de oorlog kocht het gemeentebestuur het Prinsenkasteel aan.
Nu blijkt echter dat de djonjon en de hoektoren liefst 100 jaar ouder zijn dat tot nog toe werd aangenomen. “In 1488 werd de burcht van Grimbergen door Maximiliaan van Oostenrijk belegerd om een jaar later vervolgens compleet met de grond gelijk gemaakt te worden. Of zo werd de zin ‘fut rasé par terre’ in ieder geval geïnterpreteerd”, zegt Steven De Waele, waarnemend conservator van het Museum voor Oudere Technieken (MOT). “De impressionante donjon die er nu nog staat zou dus ten vroegste op het einde van de 15de eeuw gebouwd zijn.
Naar aanleiding van Open Monumentendag bezocht Frans Doperé, specialist in middeleeuwse woontorens en kastelen, het Prinsenkasteel. “Op basis van de technieken die de steenhouwer gebruikte, en de sporen die deze technieken op de bouwstenen nalaten kan deze onderzoeker gebouwen of delen ervan dateren.
Nu blijkt dat grote delen van de donjon en wellicht ook de tweede hoektoren van het Prinsenkasteel duidelijk in de periode 1400 – 1420 werden gebouwd. Het kasteel werd dus op het einde van de 15de eeuw helemaal niet tot op de funderingen afgebroken. Hiermee is onze kennis over dit uitzonderlijk middeleeuws bouwwerk behoorlijk bijgeschaafd.”
Deze onderzoeksmethode illustreert volgens De Waele mooi het belang van de kennis van de oudere technieken en de handwerktuigen. “Het is namelijk de overgang van het gebruik van de vlecht of steenbijl naar de ceseel, een type beitel, die het mogelijk maakt bouwstenen te dateren.”
Op 11 september zal de donjon van het Prinsenkasteel uitzonderlijk toegankelijk zijn. U ontdekt er de geschiedenis van dit gebouw en de technieken waarmee het werd opgetrokken. Het volledige programma van OMD kan u vinden op www.openmonumentendag.be.
