De laatste gasthuiszuster van Asse mag dan wel al even overleden zijn, 375 jaar lang hadden de zusters wel hun impact op de gemeente. Die geschiedenis wordt nu door Heemkring Ascania gebundeld in een overzichtstentoonstelling.
Sinds 10 november kan je in het cultuurcentrum van Asse terecht voor de tentoonstelling Met een hart voor mensen. 375 jaar gasthuiszusters in Asse van de Koninklijke Heemkring Ascania. De heemkring verzamelde oude documenten, foto’s, schilderijen en archiefbeelden om de geschiedenis van het Oud Gasthuis in beeld te brengen. Want die geschiedenis gaat eigenlijk nog veel verder terug.
“De oudste vermelding van ons gasthuis dateert al van 1289”, weet historicus en voorzitter van Ascania Jaak Ockeley. De oorkonde is zelfs de oudst bewaarde Nederlandstalige tekst voor Asse en zal ook te zien zijn in de tentoonstelling. Het waren waarschijnlijk gegoede Assenaren die rond 1260 het initiatief hebben genomen om in Asse een gasthuis te openen. “Het is wellicht begonnen als een nachtasiel, een soort hotel waar reizende passanten mogen verblijven en eten krijgen.”
Tot in de zestiende eeuw bestaan de gasthuisgebouwen uit de kapel en de aanpalende zaal waar de schepenbank vergadert, een verblijf voor de proveniers en het personeel, een keuken met drie kelders en nabij de poort een passantenkamer en verder een boerderij. “In 1647 laat barones Marie de Cotereau toe dat veertien Antwerpse gasthuiszusters in het gasthuis zieken en ouderlingen komen verzorgen”, vertelt Jaak Ockeley over de start van de gasthuiszusters in Asse.
Decennialang treden er nieuwe zusters in die de zorgtaak verderzetten. In 1797 mochten ze dat van de Franse bezetter enkel in normale burgerkleding doen. “Opmerkelijke figuren zoals pastoor Willem Offhuys bouwen het gasthuis verder uit. Pas in 1926 dragen de zusters de ziekenverzorging in het gasthuis over aan de OLV-kliniek van Asse. Zelf verlaten ze in 1970 het oud gasthuis voor het rusthuis Hingeheem. Zuster Marie-Thérèse De Nil uit Opwijk stierf in 2019 als laatst overblijvende gasthuiszuster uit Asse.”
Lees verder onder de foto.
Met deze tentoonstelling wil Heemkring Ascania in de kijker zetten dat Asse heel wat aan de gasthuiszusters te danken heeft. “Dat Asse over een kliniek kan beschikken, dat zich hier verschillende dokters hebben gevestigd, dat we hier een aantal apotheken aantreffen en dat Asse over een uitgebreid onderwijsnet beschikt is te danken aan de gasthuiszusters die hiertoe in 1647 het initiatief hebben genomen”, zegt Jaak Ockeley.
Het Oud Gasthuis is ondertussen sinds 1973 beschermd als monument. Een groot deel werd ondertussen al gerestaureerd en begin deze eeuw werd in de tuin het nieuwe cultuurcentrum met bibliotheek gebouwd. “De zusters hebben al die jaren de gebouwen in stand gehouden. Toch wacht de zuidelijke vleugel nu al 25 jaar op restauratie. Is het misschien de bedoeling deze vleugel te laten instorten”, doet de historicus een oproep om snel werk te maken van het restauratiedossier.
De tentoonstelling loopt van 11 november tot 3 december en is gratis te bezoeken op zaterdag en zondag, telkens van 14 tot 18 uur. Geleid bezoek voor groepen mogelijk na afspraak: cultuurdienst@asse.be
