Natuurpunt plaatste in natuurgebieden Birrebeekvallei en Wolvertemse Beemden weidepompen om ervoor te zorgen dat de grazers tijdens lange droogteperiodes niet zonder drinkwater zouden vallen. Er werden diepe putten geboord zodat er steeds vers grondwater voorradig is.
Al 15 jaar zorgen Galloway-runderen voor een gedeelte van het natuurbeheer in deze twee natuurgebieden. Het gaat om extensief graasbeheer tijdens het zomerhalfjaar. Ook dit jaar staan er weer een tiental dieren. “De laatste jaren moesten we steeds vaker wekenlang bijspringen om te verzekeren dat de dieren voldoende drinkwater zouden hebben”, zegt voorzitter Frank Vermoesen. “In de Birrebeekvallei kregen we daarvoor de hulp van onze buren van ijsfabriek Strombeek. Die droogtestress is een teken aan de wand van de klimaatverandering. De negatieve effecten van verdroging zijn ook te merken aan het planten- en dierenleven. Nogal wiedes als je weet dat geen enkel levend organisme zonder water kan.”
Het probleem van verdroging van onze natuurgebieden is intussen dus structureel geworden: poelen vallen vaker, sneller en langer droog, grachten en zelfs beekjes houden amper nog water in de zomer en dat allemaal voor valleigebieden die eigenlijk de meest vochtige gebieden zouden moeten zijn. “Het voorspelt weinig goeds voor de komende decennia als deze trend zich doorzet. Ook voor de landbouw gaat dit steeds meer problemen opleveren.”
De klimaatverandering die intensere droogteperiodes met zich meebrengt, soms gekoppeld aan hitte zoals nu, noodzaakt ons om dringend stil te staan bij de manier waarop we met regenwater omgaan. “Al decennia wordt water zo snel mogelijk afgevoerd, van de kleinste oprit, door kunstmatig gedraineerde en opgehoogde terreinen, via talrijke uitgediepte grachten tot beken die rechtgetrokken zijn… Quasi overal wil men water zo snel mogelijk weg. In natuurgebieden proberen we het water bij te houden, maar dat volstaat niet.”
Natuurpunt vraagt met aandrang dat er uit een ander vaatje wordt getapt. “Ons beperken tot een beter toezicht bij het toekennen van nieuwe vergunningen zal niet volstaan. Neen, we moeten heel ons watersysteem opnieuw uitvinden, willen we niet in de problemen geraken. De tijd dringt. Eigenlijk zou elke terreineigenaar en grondgebruiker een deel van die collectieve verantwoordelijkheid moeten nemen om water langer bij te houden. Een duurzaam grachtenbeheer en de aanleg van overstromings- maar ook bufferbekkens, dààr moeten we naartoe in het buitengebied en in de dorpscentra moet water weer maximaal kunnen infiltreren of opgeslagen worden voor lokaal hergebruik. Op zich is het niet moeilijk: we moeten veel meer terug naar de situatie van pakweg een eeuw terug, waar water meer plaats kreeg in het landschap. We roepen gemeente en terreineigenaars en –gebruikers op om vandaag verantwoordelijkheid te nemen.”
