Karine Van Malderen (56) is een heel bijzondere vrouw. Zeven jaar lang volgde ze cursus aan de ‘heksenschool’. Na haar doop draagt ze met trots haar titel van heks. Verwacht geen oude vrouw met een bochel en een enorme wrat maar eentje die met beide voeten op de grond staat – neen ze heeft geen bezem om door de lucht mee te klieven – en vooral mensen wil helpen met de kennis en de inzichten die ze heeft vergaard. Onze reporter ging haar opzoeken en werd welkom geheten door een heksenbezem aan de deur. De bezem stond naar boven gericht wat ‘welkom in mijn huis’ betekent. Het werd een lang en boeiend gesprek met een vrouw die ‘in het gewone leven’ haar brood verdient als logistiek medewerker in een rust- en verzorgingstehuis.
Hoe kwam je met de heksen in contact?
Eigenlijk via mijn grootmoeder die veel kennis had van geneeskrachtige kruiden. Eigenlijk was ook zij een heks, alhoewel ik daar als jong kind niet bij stilstond. Buren en kennissen deden op haar een beroep om bijvoorbeeld acné of tandpijn ‘af te lezen’. Ze vertelde veel, ook over zwarte heksen die veel kwaad veroorzaakten. Het is jammer dat ik toen niet meer geïnteresseerd was want er zijn veel kennis en teksten verloren gegaan. Ik wou er een aantal jaren geleden wel meer over weten en via een winkeltje in Aalst kwam ik in contact met info over kaartlezen. Ik ben naar die cursus over kaartlezen gegaan. Die man gaf ook cursussen aan de heksenschool in het Begijnhof in Aalst. Uiteindelijk ben ik er zeven jaar lang elke donderdagavond van 19 tot 23 uur naar toe gegaan.
Wat moet je doen om heks te worden?
Eigenlijk is een opleiding niet strikt noodzakelijk maar het vraagt dan nog veel meer tijd om al die kennis te vergaren. Je moet vooral weten waar je mee bezig bent en voor mij is dat mensen helpen hun problemen op te lossen: psychische problemen, huwelijksproblemen, problemen op het werk en zo meer.
Wat moeten we ons bij een heksenopleiding voorstellen?
Er zijn verschillende graden: van neofiet over graad één, dan twee tot graad vijf. Eigenlijk is die opleiding redelijk zwaar. Naast een dikke cursus kruidenleer moet je de rituelen aanleren, het waarzeggen met kaarten en met kaarsen, drakenmagie, bomenmagie, bloemenmagie … het is echt een heel pak informatie die je je moet eigen maken. Heksen hebben ook hun eigen feestdagen, zo is Halloween voor heksen Imbolc, het heksennieuwjaar dat wordt geassocieerd met het vruchtbaarheidsritueel.
Heb je ook zwarte magie geleerd?
We hebben er over geleerd maar we hebben als heksen de eed afgelegd dat we niemand zullen schaden. Maar zwarte magie bestaat wel degelijk, er zullen altijd mensen zijn die de anderen iets willen aandoen. Wij hebben geleerd dat alles wat je een ander aandoet (goed of kwaad) drie keer naar jezelf terugkomt, eventueel in een ander leven.
Waarom hebben heksen vaak een slechte naam?
Dat komt door de zwarte magie. Kabouters en elfjes zijn meestal de ‘goede’ in sprookjes terwijl de heksen vaak als de slechteriken worden geportretteerd. Maar in de jongste generatie van films is er een kentering en treden vaker ‘goede’ heksen op.
Heks is in het Engels ‘witch’, dat zou van ‘wicca’ (wijze vrouw) komen. Wat is daar van aan?
Heksen zijn niet per sé ook ‘wicca’. De wicca’s werken meer met goden en godinnen, windstreken en magische cirkels. Hun rituelen zijn langer en zij mikken meer op het spirituele. Bij de heksen is er minder poepas, onze rituelen zijn meer op efficiëntie gericht. We werken ook meer met zon en maan.
Heb jij je levensstijl aangepast aan het feit dat je nu een heks bent?
Toch wel. Niet zo spectaculair hoor. Heel weinig wat de voeding betreft alhoewel ik bijvoorbeeld geregeld netelthee gebruik om te ontgiften. Ik ben ook ecologisch bewuster gaan leven. Ik pluk bijvoorbeeld niet meer kruiden dan ik echt nodig heb. Respect voor de natuur is heel belangrijk voor een heks.
Wat is de relatie tussen waarzeggerij en hekserij?
Waarzeggerij is een noodzakelijk onderdeel van het heksenbestaan. Ik heb geleerd om in een glazen bol te kijken maar ik ben daar zeker geen expert in. Ik gebruik meestal kaarten en kaarsen. Maar alleen als mensen daar om vragen. Er zijn bij de waarzeggers nogal wat charlatans en eigenlijk is dat een gave die je niet kunt aanleren. Er zijn wel mensen die echt die gave hebben. Twee keer per jaar komt een waarzegster uit Moerzeke bij mij thuis. Er zijn dan niet meer dan 10 mensen uitgenodigd. Dat zijn altijd bewogen avonden.
Ben jij lid van een heksenkring of ‘coven’? Hoe zijn heksen georganiseerd in Vlaanderen?
Ik ben enkel lid van de coven van Donegal die onze lesgever was in Aalst. Hij is hogepriester. Er zijn veel meer covens in Nederland maar Donegal maakt geen deel uit van een internationale van covens. Vaak moet je in die andere covens naakt gaan en dat is niet zo mijn ding.
Hoe reageren mensen als je zegt dat je een heks bent?
Meestal positieve al zijn er ook af en toe negatieve reacties. Sommigen trekken de hekserij in het belachelijke maar dat is onterecht. Onze gewoonten en rituelen zijn wat ze zijn. Zo zal een heks steeds een gedroogde appel, een tomaat, een avocado en basilicum in huis hebben: die bieden bescherming en trekken geluk aan. Vroeger zei men wel eens dat heksen konden vliegen met een heksenbezem maar dat was waarschijnlijk meer hallucinatie dan werkelijkheid.
Verandert het heks zijn ook je leven?
Ja, mijn houding tegenover andere mensen. Ze kunnen me niet meer kwetsen. Je leert ook anders omgaan met leven en dood. Ik probeer ook steeds te achterhalen waarom iets gebeurt. Rituelen hebben mijn leven ook een andere wending gegeven. Zo ga ik nooit slapen zonder mij affirmaties op te zeggen: een soort van ‘hoe wil ik leven’ of ‘wat zijn mijn levensdoelen’.
Wat vind je het leukst aan heks zijn?
Het weten en het kunnen en dat ten dienste stellen van andere mensen om hun problemen te helpen oplossen. Het is echt véél meer dan een bizarre hobby.
Wat zijn de belangrijkste attributen van een heks?
De bezem, niet om te vliegen, die bestaat uit 7 pakjes van 7 twijgjes. Een bezem met de twijgjes naar boven is een teken van welkom. Een zwarte kat (dat was vaak een heks in een vorig leven) als hulp. Kaarsen, naar gelang van de kleur en de dag waarop je ze brandt krijgen ze een andere functie en betekenis. Rituelen gebeuren altijd met gezalfde kaarsen. Kruiden natuurlijk. Mijn ‘book of shadows’, een soort dagboek met aantekeningen en recepten, dat mag alleen door mij geopend worden maar zal na mijn dood eventueel overgaan naar iemand van de familie die als heks door het leven gaat of wil gaan. Er is ook een zwarte spiegel in mijn slaapkamer die mij toegang tot andere werelden moet verlenen.
Kunnen heksen in de 21ste eeuw een belangrijke rol spelen?
Ja, door mensen te verbinden en te helpen bij het oplossen van conflicten.
Zijn er ook mannelijke heksen?
Weinig. Wij zijn onze cursus begonnen met 2 mannen en 8 vrouwen. Maar van de drie die uiteindelijk gedoopt zijn was er toch één man. Die mannen worden wel vaak ‘magiër’ genoemd i.p.v. ‘heks’.
Heb je bij je doop ook een heksennaam gekregen?
Ja, ik ben Birgit. Birgit is de Keltische godin van de geneeskunst en de vruchtbaarheid.
Heksen in boeken en films maken vreemde brouwsels, wat is de bedoeling?
Ja, wij maken geneeskrachtige thee en tincturen om te drinken. Wij maken ook zalfjes om allerlei probleempjes te bestrijden. Maar verwacht geen wonderen, wie snel wil genezen moet naar de dokter. Natuurlijke middelen werken trager, zoals de natuur zelf.
Waar haal jij je ingrediënten voor die drankjes en zalfjes?
Je zou er van versteld staan hoe rijk wij nog zijn aan planten en kruiden. Maar er wordt vaak nog te snel gemaaid. Sommige planten en bloemen moeten uitgebloeid zijn willen we ze kunnen gebruiken. Exotische kruiden en ingrediënten moeten we natuurlijk aankopen maar dat is veel minder dan je zou denken.
