De gemeente Asse zet met diverse acties in op een sterk klimaatbeleid. Om de vereiste CO2-reductie te realiseren hebben we de betrokkenheid nodig van inwoners, verenigingen, scholen, (landbouw)bedrijven, … . Daarom organiseerde het gemeentebestuur, na de geslaagde campagnes ‘Straat met het beste klimaat’, ‘School met het beste klimaat’ en ‘Bedrijf met het beste klimaat’, vorig jaar de campagne ‘Landbouwbedrijf met het beste klimaat’.
De landbouwsector is van oudsher onderhevig aan de wisselende weersomstandigheden en wordt de laatste jaren ook steeds meer getroffen door de toenemende impact van de klimaatverandering. Vier landbouwbedrijven stelden zich kandidaat. Alle vier zoeken ze in hun deelsector manieren om voedsel op een zo duurzaam mogelijke manier te produceren: ze zetten in op waterbesparing, nemen maatregelen voor meer biodiversiteit op hun percelen, produceren hernieuwbare energie. Het zijn stuk voor stuk familiale bedrijven die generatie na generatie op zoek gaan naar oplossingen voor diverse uitdagingen en voor anderen een inspiratiebron kunnen zijn in diverse exploitatie domeinen.
We zijn als jury enorm onder de indruk van de kandidaten. Stuk voor stuk zijn de deelnemers familiale bedrijven die met veel respect voor milieu en dierenwelzijn, klimaat en biodiversiteit ervoor zorgen dat er voedsel op ons bord komt en dat in de nabijheid van verstedelijkte gebieden, wat voor extra uitdagingen in de bedrijfsvoering zorgt. Elk van de vier landbouwers kan zo op zijn manier collega-landbouwers inspireren. Dat maakte het zo moeilijk om uit deze groep kandidaten een winnaar te kiezen!, zegt Frank Plas, jurylid namens de Landbouwraad.
Vele landbouwbedrijven ondernemen acties, niet enkel om zich aan te passen aan de klimaatverandering, maar ook om deze tegen te gaan. Dit blijkt duidelijk uit deze vier sterke en zeer diverse bedrijven. Ik ben fier dat in Asse deze gedreven landbouwers meewerken aan de grote uitdaging om tegen 2030 in ons grondgebied de CO2–uitstoot met 40% te verlagen ten opzichte van 2011, aldus de schepen voor milieu en landbouw Peter Verbiest.
Winnaar is De Baerdemaeker LV
In de jury zetelen vertegenwoordigers van de milieu- en landbouwraad, landbouw- en klimaatdeskundigen en de schepen van milieu en landbouw. Zij hadden de moeilijke opdracht om er één winnaar uit te halen en dat werd het akkerbouw en varkensbedrijf De Baerdemaeker LV.
Aan het roer van dit familiebedrijf in Mollem staat Bart De Baerdemaeker die steeds op zoek is om te vernieuwen en te verbeteren. Hij heeft 200 zeugen en kweekt 1900 vleesvarkens voor de Belgische markt.
In 2012 liet het bedrijf voor een eerste maal een energiescan uitvoeren. Uit deze scan zijn meerdere investeringen gevloeid: een warmtepomp voor vloerverwarming bij de biggen, energiezuinige warmtelampen en de vervanging van de bestaande ventilatoren door zuinige frequentiegestuurde ventilatoren. In 2020 liet hij opnieuw een energiescan uitvoeren wat resulteerde in een investering in een middenspanningscabine en een uitbreiding van de zonnepaneleninstallatie waardoor 70% van het eigen verbruik zal gedekt zijn. Behalve de zonnepanelen staat er op de nieuwe stal ook een luchtwasser die de ammoniak uit de lucht wast. Het waswater wordt opnieuw gebruikt als meststof op de akkers en heeft dezelfde werking als kunstmest. Hierdoor hoeft het bedrijf bijna geen kunstmest aan te kopen.
Wij telen hoofdzakelijk voor de Belgische markt. De varkens worden zelf gekweekt met eigen moederdieren. De akkerbouw bestaat uit enkele klassieke teelten zoals granen, aardappelen, maïs, suikerbieten, maar dit jaar experimenteerden we ook met de teelt van soja. De aardappelen (bintjes) worden deels verwerkt door twee lokale frietsnijders (Merchtem en Gooik), gaan deels naar Remofrit in Kieldrecht waar ze er verse frieten van maken en een beperkt deel wordt op de boerderij zelf verkocht. We doen dit jaar mee met het project ‘Klimrek’ van het Innovatiesteunpunt. Het doel is om heel het bedrijf onder de loep te nemen en te gaan kijken waar er nog opportuniteiten liggen om onze voetafdruk te verlagen, zegt Bart.
De prijs voor het winnende bedrijf is een budget van 2 000 euro voor de organisatie van een klimaatvriendelijke opendeurdag of voor de investering in nieuwe klimaatmaatregelen op het bedrijf. Bart moet nog beslissen, maar hij overweegt een prijs waar ook de drie andere deelnemende bedrijven iets aan hebben…
Een paar insectenhotels bijvoorbeeld gemaakt door Assese scholen die we kunnen plaatsen op de bedrijven? Want uiteindelijk zijn alle deelnemende bedrijven allemaal een beetje winnaar!, zegt Bart.
Omdat er ook over de drie andere bedrijven heel wat valt te vertellen, laten we in de komende edities van het gemeenteblad steeds één van hen aan het woord. We heffen al een tipje van de sluier op:
In het melkveebedrijf Jolien NV wordt 100% van de ruwvoeders gewonnen binnen een straal van 6 km van het bedrijf. 60% van het elektriciteitsverbruik wordt opgewekt door een biogasinstallatie met warmteterugwinning. De opslag van 290 000 liter regenwater doet niet alleen dienst om te reinigen, Joris bedacht ook een systeem om hiermee de stal te koelen. 65% van de percelen zijn “blijvend grasland”, op die manier speelt het bedrijf een belangrijke rol om koolstof vast te houden in de bodem.
Het Hof ter Vrijlegem is bekend voor zijn koolzaadteelt en de verwerking ervan tot allerlei lekkere koolzaadproducten. De lokale verkoop ervan gebeurt o.a. via de coöperatie ‘Lekkers uit het Pajottenland CVBA’. Koolzaad is een interessante teelt naar erosiebestrijding omdat het gewas op het veld blijft staan in de winterperiode. Het bedrijf volgt het koolstofgehalte in de bodem nauwgezet op. Op energievlak scoren ze o.a. met de teelt van Miscanthus als hernieuwbare energiebron en ze voorzien de omschakeling naar een elektrische bedrijfswagen om de koolzaadproducten te transporteren naar de verkooppunten.
Het Hof van Piemont is bekend om zijn vers fruit en sappen. Het bedrijf is in omschakeling naar de biologische productie en is grotendeels gericht op de verkoop via de korte keten en zet daarbij sterk in op samenwerking met de collega’s. Ze zaaien groenbedekkers als de teelt het toelaat en hebben op de percelen die gevoelig zijn voor erosie grasranden aangelegd die de bodem vasthouden. Het bedrijf besteedt veel aandacht aan het behoud van de biodiversiteit (inzaaien grasranden en akkervogelpercelen).
Contact landbouwbedrijven
· Varkenshouder en akkerbouw – De Baerdemaeker LV: Bart De Baerdemaeker, Velm 59, Mollem
· Melkvee – Jolien NV: Joris Van den Eynde, Koereit 11, Krokegem
· Akkerbouw en hoevetoerisme – Hof ter Vrijlegem: Peter Coucke, Boven Vrijlegem 41, Mollem
· Akker, fruit- en groenteteelt – Hof van Piemont: An Vanderhasselt, Isidoor Crokaertstraat, Zellik
