Begrafenisondernemer Patrick Petit uit Meise, gespecialiseerd in transport van overledenen, zit met de handen in het haar. In Brussel krijgt hij geen hulp van de brandweer bij het weghalen van lichamen in vaak moeilijke omstandigheden, terwijl hij elders naar eigen zeggen wel kan rekenen op de hulpdiensten. Zo moest hij zondag in Anderlecht een lichaam dat al in verregaande staat van ontbinding was, vanop de derde verdieping weghalen via een gammele trap.
Patrick Petit, begrafenisondernemer maar gespecialiseerd in het ophalen en transporteren van lichamen voor collega’s tot zelfs in Duitsland en Nederland, trekt aan de alarmbel. Hij ervaart steeds meer problemen bij het evacueren van overledenen uit Brusselse appartementsgebouwen. “Als een lichaam te zwaar is of als de trappen te smal zijn, kunnen wij het niet zelf zomaar naar beneden krijgen”, zegt Petit. “We vragen dan de brandweer om hulp, maar in Brussel komen zij ons niet helpen terwijl dat elders geen probleem is.”
Bevelschrift
Zondagmiddag was Petit betrokken bij een vervelende situatie in de Raphaëlstraat in Anderlecht, waar een lichaam al in verregaande staat van ontbinding verkeerde.
“Het lichaam van 120 kg bevond zich op de derde verdieping van een bouwvallig appartement zonder lift en met een gammele trap. We bellen de brandweer maar worden wandelen gestuurd. Van de politie, die eveneens ter plaatse was, kregen we vreemd genoeg dan weer te horen dat het bevelschrift om de brandweer te vorderen niet meer bestaat. Uiteindelijk vonden we iemand die kon komen helpen, maar het duurde uiteraard wel een hele tijd voor die er was. Je staat daar dan in een buurt niet ver van metrostation Clemenceau met een familie in alle staten…”
Glijmatrassen
Het lichaam kon uiteindelijk geëvacueerd worden met drie man in plaats van de gebruikelijke twee. “Maar dat is dan wel een gevaarlijke klus. Wij gebruiken soms speciale glijmatrassen om lichamen in te wikkelen en over de trap te laten glijden, maar zoiets kan je niet doen als de familie erbij staat. In Aalst of Meise bellen we gewoon de brandweer en zij komen ter plaatse met de ladderwagen. De brandweer factureert dan de begrafenisondernemer en de kous is af.”
Volgens Petit is hij inmiddels vijf à zes keer geconfronteerd met situaties in Brussel waarbij de brandweer weigerde tussen te komen.
Geen nieuwe maatregel
“Het klopt dat het evacueren van personen of lichamen vanuit appartementsgebouwen niet tot ons takenpakket behoort”, reageert woordvoerder Walter Derieuw van brandweer Brussel.
“Er is geen enkele dringendheid mee gepaard of geen enkel gevaar. Mensen die in een appartementsblok wonen op de elfde verdieping en waarbij de lift in panne is, bellen soms ook naar de brandweer. Triest voor die mens, maar ook dat behoort niet tot onze opdracht. Dit is geen nieuwe maatregel, het was altijd zo. Soms komt de politie tussen op ons te vorderen. Dat kan nog altijd. Als het lichaam er al weken ligt? Daar kunnen andere instanties tussenkomen…”
In Vilvoorde werd bijvoorbeeld vorig jaar wel nog een ladderwagen ingezet om het lichaam van een persoon die al weken overleden was uit een appartement weg te halen. Bij brandweerzone Vlaams-Brabant West is het antwoord dan ook genuanceerder.
“Het bergen van lichamen van overledenen en daaruit voortvloeiend de inzet voor hulp aan begrafenisondernemers is in principe geen opdracht voor de openbare brandweerdiensten”, zegt woordvoerder Wouter Jeanfils. “De inzet van brandweermiddelen buiten onze wettelijke opdrachten om, wordt altijd overwogen op basis van twee grote principes: de operationaliteit en de kans op concurrentievervalsing.”
Onmiddellijke inzetbaarheid
“Met de operationaliteit bedoelen we de onmiddellijke inzetbaarheid van parate mensen en voertuigen voor dringende tussenkomsten. Een oefening of een demo kunnen bijvoorbeeld meteen worden onderbroken voor een dringende interventie maar dat is niet het geval wanneer pakweg een ladderwagen bezig is met de evacuatie van het stoffelijk overschot van een overledene uit de verdieping van een woning of een appartementsgebouw.”
“Voor wat betreft de concurrentievervalsing, zal de brandweer geen niet-dringende inzet uitvoeren wanneer daar ook private middelen voor bestaan. Behoudens gerechtelijk bevel, zal de brandweer steeds verwijzen naar de private markt en de eigen middelen voorbehouden voor interventiedoeleinden.”
Kwestie aankaarten
Uitzonderingen worden wel gemaakt bijvoorbeeld voor het inzetten van een brandweerwagen en personeel voor bepaalde beeldopnames of PR-aangelegenheden. “In dat geval gaat het over activiteiten die voldoende op voorhand werden gepland, met middelen die niet beschikbaar zijn voor dringende inzet. Dergelijke activiteiten zijn wel steevast betalend, zodat de belastingbetaler er niet voor opdraait.”
De betrokken begrafenisondernemer in Anderlecht heeft contact opgenomen met de overkoepelende organisatie van begrafenisondernemers in Brussel, zo laat Petit nog weten. Zij gaan de kwestie aankaarten bij de Brusselse brandweer.
